Kiểm toán có vai trò quan trọng trong việc góp phần tạo nên một nền kinh tế – tài chính đất nước lành mạnh và minh bạch. Vậy kiểm toán là gì? Nhiệm vụ chính của kiểm toán viên sẽ được diễn ra sao, cùng Yeuketoan tìm hiểu trong bài viết sau đây nhé!
1. Kiểm toán là gì?
Kiểm toán (hay tiếng Anh: audit) là người sẽ chịu trách nhiệm kiểm tra, xác minh tính trung thực về các báo cáo tài chính được kế toán cung cấp nhờ đó các kiểm toán viên mới có thể đánh giá, thu thập để cung cấp các thông tin tài chính chính xác nhất về tình hình hoạt động tài chính của doanh nghiệp, công ty.
Trong đó, báo cáo tài chính bao gồm: bảng kê bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập, báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các chính sách kế toán quan trọng và các thuyết minh khác.
Các thông tin tài chính được kiểm toán cung cấp có sức ảnh hưởng đến các quyết định của các nhà đầu tư đang quan tâm đến tình hình tài chính. Báo cáo tài chính còn là cơ sở pháp lý của doanh nghiệp để xác minh trách nhiệm và nghĩa vụ đối với cơ quan Nhà nước.
2. Có bao nhiêu dạng kiểm toán phổ biến
Hiện tại có rất nhiều dạng kiểm toán nhưng về cách thức hoạt động chính của kiểm toán thì sẽ có 3 dạng phổ biến sau đây:
Kiểm toán nội bộ: là quá trình hoạt động độc lập và khách quan nhằm đánh giá, cải thiện hiệu quả của quản lý rủi ro, kiểm soát quy trình kinh doanh trong một tổ chức. Công việc chính của kế toán nội bộ là tạo ra các thông tin đáng tin cậy và đánh giá tính hợp lý của hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức. Kiểm toán nội bộ thường áp dụng trong nội bộ công ty, ít nhận được sự tin cậy từ bên ngoài vì người làm công việc kiểm toán nội bộ thường sẽ làm việc dưới sự chỉ đạo của cấp trên của doanh nghiệp, tổ chức đó. Nội dung hoạt động của kiểm toán nội bộ là:
- Lập kế hoạch kiểm toán nội bộ hàng năm;
- Xây dựng quy trình nghiệp vụ kiểm toán nội bộ tại đơn vị;
- Thực hiện các chính sách, quy trình và thủ tục kiểm toán nội bộ;
- Kiểm tra đột xuất và tư vấn theo yêu cầu của cơ quan thẩm quyền;
- Lập báo cáo kiểm toán, thông báo và gửi kết quả kiểm toán theo quy định;
- Đề xuất các phương pháp khắc phục sai sót nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.
Kiểm toán độc lập: là quá trình được các kiểm toán viên thuộc công ty kiểm toán độc lập (bên ngoài) mà không có quan hệ trực tiếp với tổ chức được kiểm toán để thực hiện việc đánh giá và xác minh tính chính xác, tin cậy của thông tin tài chính trong một tổ chức hoặc công ty được kiểm toán. Kiểm toán độc lập có nội dung hoạt động như sau:
- Kiểm toán báo cáo tài chính: nhằm kiểm tra và đưa ý kiến độc lập về tính trung thực và hợp lý dựa trên những chuẩn mực kiểm toán của báo cáo tài chính;
- Kiểm toán hoạt động: nhằm đánh giá tính kinh tế, hiệu quả và hiệu lực trong hệ thống quản lý, sử dụng tài sản, tiền và nguồn lực khác của đơn vị được kiểm toán;
- Kiểm toán tuân thủ pháp luật: nhằm đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật, quy định trong việc quản lý, sử dụng tiền, tài sản nguồn lực khác của đơn vị được kiểm toán;
- Kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành: nhằm tăng mức độ tin cậy của báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, từ đó làm cơ sở cho quá trình phê duyệt quyết toán;
- Kiểm toán báo cáo tài chính: vì mục đích thuế và các công việc kiểm toán khác.
- Kiểm toán tài chính: nhằm đánh giá, xác định tính trung thực, đúng đắn của các thông tin tài chính và báo cáo tài chính đối với đơn vị được kiểm toán;
- Kiểm toán tuân thủ pháp luật: nhằm đánh giá và xác nhận tính tuân thủ pháp luật, quy định, quy chế mà đơn vị kiểm toán phải thực hiện;
- Kiểm toán hoạt động: nhằm đánh giá tính kinh tế, hiệu quả, hiệu lực trong việc quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính công.
3. Chức năng, ý nghĩa và vai trò của kiểm toán?
3.1 Chức năng của kiểm toán
- Xác định tính hợp pháp: Kiểm toán giúp xác định tính hợp pháp của các hoạt động kinh doanh và sự tuân thủ các quy định, luật pháp và quyền lợi của các bên liên quan. Nó đảm bảo rằng tổ chức hoạt động trong phạm vi luật pháp và không vi phạm các quy định cấp phát.
- Đảm bảo tính chính xác của thông tin tài chính: Kiểm toán giúp đảm bảo tính chính xác của thông tin tài chính được báo cáo. Kiểm toán viên xác nhận rằng báo cáo tài chính phản ánh đúng và đầy đủ về tình hình tài chính, kết quả hoạt động và tình hình lưu chuyển tiền tệ của tổ chức.
- Phát hiện và ngăn chặn gian lận: Một chức năng quan trọng của kiểm toán là phát hiện và ngăn chặn gian lận. Kiểm toán viên thực hiện các kiểm tra, phân tích và đánh giá để xác định khả năng xảy ra gian lận và các sai sót trong hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức.
- Đánh giá hiệu quả hoạt động: Kiểm toán giúp đánh giá hiệu quả của hoạt động kinh doanh. Nó xem xét việc sử dụng tài sản, nguồn lực và quy trình để đảm bảo rằng chúng được tận dụng một cách hiệu quả và mang lại giá trị cao nhất cho tổ chức.
- Cung cấp khuyến nghị và đề xuất cải tiến: Dựa trên kết quả kiểm toán, kiểm toán viên có thể cung cấp khuyến nghị và đề xuất cải tiến để cải thiện hoạt động kinh doanh và hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức. Điều này giúp tổ chức tăng cường hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và nâng cao quy trình kinh doanh.
- Tăng cường sự đáng tin cậy: Kiểm toán tạo ra sự đáng tin cậy đối với thông tin tài chính và hoạt động kinh doanh của tổ chức. Nó tăng cường niềm tin của các bên liên quan, bao gồm cổ đông, nhà đầu tư, ngân hàng, đối tác kinh doanh và các cơ quan quản lý.
3.2 Ý nghĩa, vai trò của công việc kiểm toán
- Xây dựng niềm tin cho những ai quan tâm đến báo cáo tài chính: những thông tin tài chính được cung cấp bởi kiểm toán có tính chính xác cao, xây dựng được sự tin cậy cho những người đang quan tâm đến đối tượng kiểm toán như doanh nghiệp, nhà đầu tư, cổ đông, ngân hàng,…
- Hướng dẫn nghiệp vụ: Kiểm toán đưa ra các ý kiến khách quan, đề xuất liên quan đến nghiệp vụ, nhằm củng cố nề nếp hoạt động tài chính của đơn vị từ những mối quan hệ về đầu tư, kinh doanh, phân phối đến các hoạt động thanh toán của doanh nghiệp, tổ chức;
- Nâng cao chất lượng quản trị và kiểm soát nội bộ: Qua quá trình kiểm toán, các khuyết điểm và hạn chế trong quản trị và kiểm soát nội bộ của tổ chức có thể được phát hiện và đề xuất cải tiến. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch, hiệu quả và tính chính xác trong hoạt động kinh doanh của tổ chức.
Lời kết
Hy vọng bài viết trên sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về ngành kiểm toán, cũng như chức năng, vai trò và ý nghĩa của người làm kiểm toán quan trọng như thế nào trong bộ phận kế toán. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về ngành kế toán, cũng như những tin tức mới nhất liên quan đến kế toán, tài chính thì bạn có thể truy cập vào website: yeuketoan.vn để cập nhật thêm thông tin nhé!
Yeuketoan – nền tảng kết nối giải pháp công nghệ và chuyên gia hàng đầu dành cho kế toán. Chúng tôi ra đời với sứ mệnh giải quyết các vấn đề khó khăn của người làm kế toán, giúp người làm kế toán nhẹ nhàng và đơn giản hơn.
